Zespół Tańca Ludowego Pogórzanie powstał w 1973 roku z inicjatywy przygotowującej się do święta plonów młodzieży, skupionej w Związku Młodzieży Wiejskiej w Głowience. Część artystyczną przygotował Zbigniew Więcek. Wniosek o założenie zespołu zaakceptował naczelnik Gminy w Miejscu Piastowym. Sprawami organizacyjnymi, wspólnie z Elżbietą Buczek i Andrzejem Zajdlem (przedstawicielami Zarządu Koła) zajęła się Adela Kolanko, późniejsza wieloletnia kierowniczka zespołu. Do pracy w zespole zgłosiło się ponad 70 chłopców i dziewcząt z Głowienki i okolicznych miejscowości. Funkcję choreografa objął Zbigniew Więcek, były członek Zespołu Pieśni i Tańca UMCS w Lublinie. Akompaniatorem zespołu został absolwent Szkoły Muzycznej w Krośnie Stanisław Zajdel. Inauguracyjna próba zespołu odbyła się 17 października 1973 roku i pod koniec tego roku, w urzędach w Krośnie i w Miejscu Piastowym, zespół został zgłoszony pod nazwą Pogórzanie. Od momentu rejestracji zespół rozpoczął działalność artystyczną, z kapelą składającą się z pięciu muzykantów z Głowienki – trzech skrzypków, klarnecisty i kontrabasisty. Kierownikiem kapeli został wspaniały skrzypek Andrzej Donica. Stroje krośnieńskie wypożyczył Powiatowy Dom Kultury w Krośnie. Kapela natomiast otrzymała stroje od Państwowego Ośrodka Maszynowego z Miejsca Piastowego. Próby odbywały się w Domu Ludowym w Głowience. Pierwszy koncert zespołu odbył się w styczniu 1974 roku na zabawie karnawałowej w Głowience. W listopadzie 1977 roku zakończył współpracę z zespołem Zbigniew Więcek, dotychczasowy kierownik artystyczny i choreograf. Funkcję tę powierzono wówczas Andrzejowi Zajdlowi.
W 43-letniej, nieprzerwanej działalności zespół zrealizował program w postaci tańców krośnieńskich, rzeszowskich, lubelskich, kaszubskich oraz tańców narodowych: poloneza, krakowiaka, kujawiaka i oberka. Miał również w swoim repertuarze tańce słowackie oraz dwa widowiska obrzędowe opracowane według własnego scenariusza, tj.: „Młockę” i zwyczaje świąt Bożego Narodzenia pod nazwą „Wigilia”. Widowiska te były prezentowane na przeglądach, obydwa wyróżnione i nagrodzone.
Zespół Tańca Ludowego Pogórzanie w początkowym okresie działalności związany był ze Związkiem Młodzieży Wiejskiej „Wici”. W roku 1978 patronat nad zespołem objął Wojewódzki Związek Kółek Rolniczych w Jaśle, a od roku 1983 Wojewódzki Dom Kultury w Krośnie. Od roku 1994 zespół działał przy Gminnym Ośrodku Kultury w Miejscu Piastowym, a od 2021 roku przy Gminnym Centrum Kultury i Biblioteki w Miejscu Piastowym, które powstało z połączenia Gminnego Ośrodka Kultury i Gminnej Biblioteki Publicznej w Miejscu Piastowym.
Od początku powstania przez zespół przewinęło się ponad 1200 tancerzy. Zespół koncertował ponad 1900 razy – zarówno w kraju, jak i za granicą. 73 koncerty zagraniczne najlepiej świadczą o roli, jaką odegrał nasz zespół w promocji przede wszystkim własnego regionu, gminy i Podkarpacia. Zespół gościł m.in. w Holandii (1983, 1984, 1987), Szwecji (1997), Francji (1988, 1992, 2001), ZSRR (1979), Czechosłowacji (1984, 1987, 1989, 1991), we Włoszech (2001) oraz wielokrotnie na Słowacji i Węgrzech.
Do najważniejszych koncertów w kraju należą: Centralne Święto Młodości – Konin, Kruszwica, Dożynki Centralne – Poznań, Koszalin, Płock, Leszno, Ogólnopolski Festiwal Folklorystyczny – Płock, Tydzień Kultury Beskidzkiej – Szczyrk, Wisła, Maków Podhalański, Żywiec, Międzynarodowy Festiwal Folkloru „Dni Kultury Kaszubskiej” – Chojnice.
Zespół koncertował również w Warszawie, Krakowie, Skawinie, Łodzi, Zamościu i wielu innych miastach na zaproszenie władz samorządowych, organizacji pozarządowych, instytucji kultury.
Do najważniejszych nagród, jakie zespół zdobył, należą:
- Wojewódzkie Konfrontacje Zespołów Tanecznych – Przemyśl (wyróżnienie)
- Ogólnopolski Festiwal Folkloru – Płock(nagroda)
- Ogólnopolski Przegląd Dorobku Kulturalnego Wsi – Gorzów Wielkopolski (wyróżnienie)
- Centralny Przegląd Amatorskich Zespołów Artystycznych – Zabrze (I miejsce)
- Konkurs Ludowe Obrzędy i Zwyczaje – Rzeszów (wyróżnienie)
- Konkurs Tańców Narodowych – Łańcut( I miejsce)
- II Góralskie Spotkania pod Jaworzyną – Krynica (nagroda)
- Międzynarodowy Festiwal Ziem Górskich – Zakopane( Złoty Liść Jesieni Tatrzańskiej )
- Międzynarodowy Festiwal Pokoju i Przyjaźni – Koszyce ( nagroda główna)
- Ogólnopolski Przegląd Zespołów Folklorystycznych – Lubartów (II miejsce)
Zespół otrzymał także: Odznakę „Za Zasługi dla Województwa Krośnieńskiego”, dyplom uznania oraz Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki, Nagrodę Krajowego Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”,Medal „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Nagrodę Starosty krośnieńskiego za zasługi w upowszechnianiu kultury ludowej. Pogórzanie przeszli także pozytywną weryfikację do Polskiej Sekcji CIOFF (Conseil International des Organisations de Festivals de Folklore et d’Art Traditionnels – Międzynarodowa Rada Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej).
W swym repertuarze w chwili obecnej zespół posiada tańce narodowe: krakowiaka, poloneza, kujawiaka, oberka oraz tańce różnych regionów Polski: lubelskie, kaszubskie, oryginalną – we własnym opracowaniu – suitę tańców krośnieńskich. Instruktorem i choreografem zespołu jest Małgorzata Machnik – była tancerka zespołu.
***
W chwili obecnej (2022 rok) do zespołu należy ponad 50 osób. Zajęcia prowadzone są w czterech grupach wiekowych:
I grupa – skład podstawowy (dorośli)
II grupa – młodzieżowa (14–17 lat)
III grupa – średnia (10–13 lat)
IV grupa – młodsza (6–9 lat)
Odbywają się w środy (w godz.: 16:00–17:30) oraz czwartki (16:00–20:30) w starym Domu Ludowym w Głowience.
Chcesz dołączyć do Pogórzan? Serdecznie zapraszamy, zwłaszcza chłopcówJ. Więcej informacji pod numerem telefonu u Małgorzaty Machnik (726 332 375).